E-Fwletin

E-Fwletin

  • E-fwletin 15 Medi, 2019

    MENYWOD ANWELEDIG

    Mae’n hawdd gwatwar menywod Mwslimaidd sy’n gwisgo burca. Yng ngwledydd y gorllewin maent yn datgan eu ffydd yn eglur ac yn pwysleisio eu hanesmwythyd gyda’r pwysau ar fenywod i wisgo yn atyniadol (i ddynion). Un cwestiwn pwysig: a ydyw menywod yn DEWIS eu gwisg eu hunain heb ddylanwad y gymdeithas o’u cwmpas (boed yn burca neu ddillad ‘atyniadol’)?

    Mae Cristnogaeth Gymraeg wedi defnyddio dulliau gwahanol i wneud menywod yn anweledig. Wrth edrych ar ambell rifyn o’r papurau enwadol buasai’n hawdd dod i’r casgliad mai hen ddynion a phobl ifanc yw mwyafrif helaeth o’r darllenwyr. Ond  y prif ddull a ddefnyddir i guddio menywod yw defnyddio iaith wrywaidd. Mae’n anodd deall anfodlonrwydd  y Cymry Cristnogol i ddefnyddio iaith gynhwysol a pharatoi deunydd ar gyfer addoliad mewn iaith gyfoes. Efallai ein bod wedi blino cymaint ar fynnu’r hawl i ddefnyddio’r Gymraeg fel bod unrhyw ymdrech arall yn un ymdrech yn ormod.

    Siomwyd nifer pan gyhoeddwyd y BCN yn 1988 heb adlewyrchu’r defnydd cynyddol o iaith gynhwysol ym mhob maes.  Pwysleisiwyd ei fod yn gyfieithiad o ddeunydd patriarchaidd gwreiddiol ond erbyn yr Argraffiad Diwygiedig  yn 2004  yr oedd yr iaith wedi gwella yn ddirfawr. Ond mae’n yn anodd dod o hyd i gopi o’r cyfieithiad hwn mewn capeli!

    Collwyd cyfle wrth baratoi Caneuon Ffydd. Ni cheisiwyd  sicrhau fod yr emynau mewn iaith gyfoes. Pwysleisiwyd “parchu’r ffurf wreiddiol” heb ystyried  mor erwin yw’r eirfa wrywaidd  i glust sydd wedi arfer defnyddio iaith gynhwysol ac mor anghysurus yw gweld rhesi o fenywod yn canu “brodyr yw gilydd fo dynion pob oes” (844). Nid yw yn hawdd gwella ambell emyn ond beth sydd o’i le efo “boed i gyfeillgarwch gyfannu’r byd mewn hedd” (830) neu newid brawd i chwaer yn ail bennill 871. Mae chwilio am emynau sy’n cyd-fynd â thema oedfa gyda geiriau sy’n cynnwys menywod yn hunllef. Mae’n haws addasu llyfrau o ddeunydd ar gyfer addoliad ond mae’n ddiflas gorfod newid eu cynnwys. Mae enghreifftiau da o iaith gynhwysol ynddynt ond maent, bron i gyd, yn gyfieithiadau .

    Pan ddefnyddir iaith wrywaidd, diystyrir cyfraniad gwragedd.  Er enghraifft, yn y drafodaeth ar Ioan 20:10-18 yn Agora, Gwanwyn 2019 gwelir hwn:

    “Pam gwragedd? Am mai gwragedd sy’n geni ac yn bwydo, ac….   yn gofalu am ac yn meithrin plant a thrwy hynny yn sicrhau atgynhyrchu’r hil…”

    Ni ystyrir y gwragedd hyn fel pobl, heb sôn am ddisgyblion dewr a ffyddlon, dim ond fel arwyddion o ffrwythlondeb. Ni buasai neb yn chwilio am gyfiawnhad i bresenoldeb dynion mewn digwyddiad o bwys. Ond tystion yw’r menywod hyn; ffaith pwysig i’r rhai ohonom sy’n credu yn Iesu er gwaetha tueddiadau patriarchaidd y Beibl a (tan yn diweddar) yr Eglwys.  

    Mae angen diwygio dulliau o fynegi ein ffydd. Un rhan o’r gwaith yw denyddio iaith gyfoes, gynhwysol, ond rhan gymharol hawdd yw hynny pe bai’r ewyllys yno i wneud. Oni ddylai golygyddion llyfrau a cylchgronau Cristnogol fabwysiadu polisi o fynnu bod deunydd sy’n cael ei gyhoeddi ynddynt yn cael ei ysgrifennu mewn iaith gynhwysol?

    Os nad ydych wedi cofrestru ar gyfer yr encil (Sadwrn 21ain) yr ydym wedi ymestyn y dyddiad i 6.00 nos Lun Medi 16. Cysylltwch â catrin.evans@phonecoop.coop  (01248 68085)

    Medi 15, 2019

E-fwletin Blaenorol